Hà thủ ô là thuốc có công dụng điều trị chứng mất ngủ, xương yếu, táo bón và xơ vữa động mạch. Thuốc có công dụng gì? Khi sử dụng ta cần lưu ý những gì? Bài viết này, Nhà Thuốc Hồng Đức Online xin giới thiệu chi tiết về Hà thủ ô.
Thành phần
Trong vị thuốc này, nổi bật lên hai nhóm chất:
Nhóm thứ nhất Anthranoid
Anthranoid, chiếm tới tỉ lệ 1,7% là những thành phần gây tăng nhu cầu ruột, và làm cho phân bị nát lỏng, có lợi cho trường hợp viêm đại tràng thể nhiệt, phân bị táo bón. Trong các thành phần loại này bao gồm chrysophanol: C15H10O4, emodin: C15H10O5, rhein: C15H8O6, chrysophanol anthron: C15H12O3, rhapontin: C21H24O9, Tetrahydroxystiben – O-↓ – D – glucosid.
Nhóm thứ hai tannin
Tannin là những thành phần, đưa lại vị chát cho các vị thuốc Đông dược nói chung. Nó có lợi cho các trường hợp viêm đại tràng thể hư hàn, đại tiện nát lỏng, song bất lợi cho các trường hợp viêm đại tràng thể nhiệt, đại tiện táo bón.
Ngoài ra, trong vị thuốc còn có các chất đạm (1,1%), chất béo (3,10%), tinh bột (45,2%), chất vô cơ (4,5%), các chất tan trong nước lên tới 26,4%. Một chất khá quan trọng có trong Hà Thủ Ô, đó là hợp chất lexitin, một phosphatid, là sự kết hợp của acid glycerophosphoric với một phân tử cholin và hai phân tử acid béo.
Xem thêm các bài viết liên quan đến bản tin sức khỏe: Bản Tin Sức Khỏe
Hà thủ ô được sử dụng để làm gì?
Trong bệnh TCM, Thủ ô được dùng làm thuốc bổ để điều trị chóng mặt, mờ mắt, bạc tóc, đau nhức / yếu lưng và đầu gối, tăng tiết tinh trùng (xuất tinh không tự chủ), và tiểu đêm (xuất tinh khi ngủ), được cho là trong bệnh TCM. có liên quan đến thiếu máu. Loại thuốc này thường được sử dụng là Thủ ô đỏ, là loại củ được đun sôi trong chất lỏng làm từ đậu đen.
Thủ ô cũng được sử dụng trong TCM để điều trị các bệnh lý khác, bao gồm:
- Xơ vữa động mạch
- Mệt mỏi
- Cholesterol cao
- Mất ngủ
- Vấn đề kinh nguyệt
- Rối loạn sốt rét
Rễ chưa chế biến, được gọi là fo-ti trắng do có màu sáng, theo truyền thống được sử dụng để điều trị táo bón hoặc bôi ngoài da để điều trị mụn trứng cá, nấm da chân hoặc viêm da.
Hà Thủ ô đỏ được trồng ở đâu nào?
Cây Hà Thủ ô đỏ còn có tên gọi khác tên thường gọi: cây thủ ô, cây hà thủ ô đỏ, giao đằng, măn đăng tua lình, dạ hợp, địa tinh, khua lình, mằn nắng ón. Tên khoa học: Fallopia multiflora. Thuộc họ Rau răm (Polygonaceae).
Cây Hà Thủ ô đỏ thường mọc hoang ở các vùng rừng núi và được trồng rộng rãi ở nhiều nơi ở cả đồng bằng. Cây phát triển thích hợp ở nhiệt độ từ 220C – 270C, lượng mưa trùng bình từ 1.500 – 2.000mm, thích hợp với đất tơi xốp, nhiều mùn dày 50 – 100cm, chua yếu, pH 5-6,5…
Cây Thủ ô đỏ có nguồn gốc từ Châu Á như: Nhật Bản, Trung Quốc (Tứ Xuyên, Giang Tô, Quảng Tây, Phúc Kiến, Hồ Bắc). Tại Việt Nam, cây Hà Thủ ô đỏ mọc nhiều nhất ở các tỉnh Tây Bắc như: Lào Cai, Lai Châu tiếp đến các tỉnh Vĩnh Phúc, Cao Bằng, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Đà Lạt….
Xem thêm các bài viết liên quan: 5 tình trạng vú không phải ung thư vú
Phân biệt giữa các loại hà thủ ô
Hà thủ ô đỏ:
Có hình dáng gần giống với củ khoai lang với mặt ngoài màu nâu đỏ, có nhiều chỗ lồi lõm, cứng chắc, rất khó bẻ. Mặt cắt ngang có lớp vỏ màu nâu sậm, lớp bên trong màu hồng có nhiều bột, ở giữa thường có lõi gỗ cứng. Bột có màu nâu hồng, không mùi, vị đắng chát.
Hà thủ ô trắng:
Đây là loại cây dây leo, thông thường người ta lấy thân thái mỏng dùng thay cho hà thủ ô đỏ. Hà thủ ô trắng thơm nhẹ, vị đắng chát, có nhiều nhựa trắng trên thân lá và không có tác dụng bồi bổ cơ thể như hà thủ ô đỏ.
Củ nâu:
Củ này thường có màu nâu hồng hay nâu tím, hình hơi tròn hoặc bầu dục. Lớp bề ngoài hơi sần sùi hay có xơ gai nhỏ bị cắt ngang hay dọc, cứng, khó bẻ, vị rất chát, se lưỡi. Trong Đông y, củ nâu có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, cầm máu, hoạt huyết, cầm tiêu chảy.
Thuốc Hà thủ ô có thể xảy ra tác dụng phụ gì?
Trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng thủ ô. Nó không nên được thực hiện trong những tuần trước khi phẫu thuật.
Fo-ti có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm phân lỏng và tiêu chảy. Fo-ti có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu, đặc biệt là ở những người bị bệnh tiểu đường. Hiếm khi người ta phát ban dị ứng da sau khi dùng fo-ti.
Fo-ti có thể tương tác bất lợi với các loại thuốc như digoxin, thuốc nhuận tràng kích thích và thuốc tiểu đường.
Tổn thương gan: Viêm gan (viêm gan) đã được báo cáo sau khi sử dụng Hà thủ ô. Khi xem xét 450 trường hợp báo cáo về tổn thương gan liên quan đến thủ ô, các nhà nghiên cứu kết luận rằng thủ ô gây nhiễm độc gan và có thể gây tổn thương gan ở các mức độ khác nhau và thậm chí dẫn đến tử vong; hầu hết chúng liên quan nhiều đến lâu dài và dùng ma túy quá liều.
Trong khi mối tương quan này là nguyên nhân đáng lo ngại, nghiên cứu này không chỉ ra rằng Hà thủ ô được phân lập là nguyên nhân gây tổn thương gan, và nghiên cứu cũng cho thấy một số sai lệch. Các tác giả của báo cáo cũng nói rằng tổn thương gan liên quan đến fo-ti có thể hồi phục và sau khi điều trị tích cực, phần lớn có thể được chữa khỏi.
Loại thảo mộc này có thể tương tác với các loại thuốc ảnh hưởng đến gan, chẳng hạn như ibuprofen, warfarin và amitriptyline.
Chống chỉ định
- Thuốc chống chỉ định với những bệnh nhân quá mẫn với hoạt chất hoặc với bất kỳ tá dược nào.
Xem thêm các bài viết liên quan: Phương pháp điều trị mụn trứng cá hiệu quả
Bảo quản thuốc Hà thủ ô ra sao?
- Thuốc được khơi khô sấy khô cẩn thận như thế mà bảo quản không đúng cách thì dễ bị ẩm mốc, mối mọt. Khâu bảo quản sau chế biến là không thể xem thường.
- Bảo vệ tốt khỏi độ ẩm và nhiệt như che ánh sáng và để nơi khô ráo.
- Không được loại bỏ thuốc vào nước thải hoặc thùng rác thải gia đình. Hãy hỏi dược sĩ cách hủy bỏ những thuốc không dùng này.
Thuốc Hà thủ ô giá bao nhiêu?
- Giá bán của thuốc Hà thủ ô sẽ có sự dao động nhất định giữa các nhà thuốc, đại lý phân phối. Người dùng có thể tham khảo giá trực tiếp tại các nhà thuốc uy tín trên toàn quốc.
** Chú ý: Thông tin bài viết về thuốc Hà thủ ô tại Nhà Thuốc Hồng Đức Online với mục đích chia sẻ kiến thức mang tính chất tham khảo, người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc, mọi thông tin sử dụng thuốc phải theo chỉ định bác sỹ chuyên môn.
Bác sĩ: Võ Mộng Thoa
Nguồn Tham Khảo
- Hà thủ ô – Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Polygonum. Truy cập ngày 10/11/2021.
