Bản tin sức khỏe

Ai nên tầm soát ung thư phổi?

18/10/2023

934

5/5 - (1 vote)

Tầm soát ung thư phổi. Một sự thật phũ phàng về bệnh ung thư phổi là nó thường không gây ra các triệu chứng cho đến khi ung thư đã di căn, gây khó khăn cho việc điều trị. Đó là lý do tại sao ý tưởng sàng lọc – tìm kiếm ung thư phổi ở những người không có bất kỳ triệu chứng nào – rất hấp dẫn và có thể hữu ích. Nó có khả năng phát hiện ung thư sớm hơn, khi đó có thể dễ dàng điều trị hơn. Nhưng việc sàng lọc mang lại những rủi ro có thể lớn hơn lợi ích cho hầu hết mọi người. Những người có nhiều khả năng được hưởng lợi từ việc tầm soát ung thư phổi nhất là những người có nguy cơ cao bị ung thư phổi.

Nội dung bài viết

Cách thức hoạt động của sàng lọc tầm soát ung thư phổi

Một xét nghiệm được gọi là quét CAT liều thấp hoặc chụp CT (LDCT) đã được nghiên cứu ở những người có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn. Chụp cắt lớp LDCT có thể giúp tìm ra các khu vực bất thường trong phổi có thể là ung thư. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng phương pháp chụp cắt lớp LDCT để sàng lọc những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư phổi đã cứu được nhiều mạng sống hơn so với việc chụp X-quang ngực. Đối với những người có nguy cơ cao hơn, việc quét LDCT hàng năm trước khi các triệu chứng bắt đầu giúp giảm nguy cơ tử vong do ung thư phổi.

Xem thêm các bài viết liên quan đến bản tin sức khỏe: Bản Tin Sức Khỏe

ai-nen-tam-soat-ung-thu-phoi1 — Cách thức hoạt động của sàng lọc tầm soát ung thư phổi

Để cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro trước khi ban hành các hướng dẫn hiện hành, các chuyên gia tại Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đã xem xét một số nghiên cứu về tầm soát CT liều thấp. Quan trọng nhất là Thử nghiệm Khám sàng lọc Phổi Quốc gia (NLST). Nghiên cứu này bao gồm hơn 50.000 người trong độ tuổi từ 55 đến 74. Tại thời điểm nghiên cứu. những người tham gia là những người hút thuốc hiện tại hoặc họ đã từng hút thuốc với tiền sử hút thuốc ít nhất 30 năm (tương đương với hút một gói mỗi ngày trong 30 năm, hoặc 2 gói mỗi ngày trong 15 năm) đã bỏ thuốc trong 15 năm trước khi nghiên cứu. Nghiên cứu cho thấy những người bị LDCT có nguy cơ tử vong do ung thư phổi thấp hơn 20% so với những người được chụp X-quang ngực. Tuy nhiên, một số thử nghiệm khác không tìm thấy lợi ích từ việc sàng lọc.

Việc sàng lọc trong NLST được thực hiện tại các bệnh viện giảng dạy lớn với khả năng tiếp cận với các chuyên gia y tế và chăm sóc theo dõi toàn diện. Hầu hết là các trung tâm ung thư của Viện Ung thư Quốc gia.

Không có nghiên cứu nào bao gồm những người không bao giờ hút thuốc. Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh ung thư phổi, nhưng vẫn chưa có đủ bằng chứng để biết liệu việc sàng lọc những người chưa bao giờ hút thuốc sẽ hữu ích hay có hại. Tương tự như vậy, người ta không biết liệu việc sàng lọc có giúp ích cho những người hút thuốc ít hơn những người trong nghiên cứu, hoặc những người ở các độ tuổi khác nhau hay không. Đó là lý do tại sao hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ không khuyến nghị sàng lọc cho những nhóm này.

Những bệnh nhân có nguy cơ cao nên xem xét việc đi khám sàng lọc

Có những rủi ro liên quan đến chụp CT liều thấp và khả năng gây hại nhiều hơn là có lợi cho những người ít có khả năng bị ung thư phổi. Vì lý do này, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo những người có nguy cơ cao bị ung thư phổi nên nói chuyện với bác sĩ của họ, người có thể giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt về việc có nên sàng lọc hay không. Nếu mọi người quyết định sàng lọc, họ nên khám sàng lọc hàng năm cho đến hết 74 tuổi, miễn là họ vẫn khỏe mạnh.

Một hạn chế có thể có của xét nghiệm này là đôi khi nó cũng phát hiện ra những bất thường không phải là ung thư, nhưng điều đó vẫn có thể cần được kiểm tra bằng các xét nghiệm khác. Ví dụ: một số người có thể cần các xét nghiệm bổ sung như chụp CT khác hoặc thậm chí là các xét nghiệm xâm lấn hơn như sinh thiết bằng kim hoặc phẫu thuật cắt bỏ một phần phổi. Các xét nghiệm bổ sung này hiếm khi dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ngay cả ở những người không bị ung thư phổi (hoặc chỉ bị ung thư giai đoạn rất sớm).

LDCTs cũng cho mọi người tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ trong mỗi lần thử nghiệm. Nó nhỏ hơn liều bức xạ từ CT tiêu chuẩn, nhưng nó nhiều hơn liều từ chụp X-quang phổi. Một số người được kiểm tra có thể sẽ cần chụp CT thêm, có nghĩa là tiếp xúc với bức xạ nhiều hơn. Khi được thực hiện ở hàng chục nghìn người, bức xạ này có thể khiến một số người bị ung thư vú, phổi hoặc tuyến giáp sau này.

Xem thêm các bài viết liên quan: Vẫn chưa muộn để bỏ hút thuốc lá

Hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị tầm soát ung thư phổi hàng năm bằng phương pháp chụp cắt lớp LDCT cho những người từ 55 đến 74 tuổi, có sức khỏe khá tốt và đồng thời đáp ứng các điều kiện sau:

Hiện đang hút thuốc hoặc đã bỏ thuốc trong 15 năm qua.
Có tiền sử hút thuốc ít nhất 30 năm. (Đây là số năm bạn hút thuốc nhân với số bao thuốc mỗi ngày. Ví dụ: một người hút 2 bao thuốc mỗi ngày trong 15 năm [2 x 15 = 30] có 30 năm hút thuốc. Một người người hút 1 gói mỗi ngày trong 30 năm [1x 30 = 30] cũng có 30 năm hút thuốc.)
Nhận tư vấn để bỏ thuốc nếu họ hiện đang hút thuốc.
Đã được bác sĩ của họ cho biết về những lợi ích, giới hạn và tác hại có thể có của việc sàng lọc bằng chụp cắt lớp vi tính LDCT.
Có một cơ sở mà họ có thể đến có kinh nghiệm trong việc tầm soát ung thư phổi và điều trị ung thư phổi.

ai-nen-tam-soat-ung-thu-phoi2 — Hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ

Bỏ thuốc lá vẫn là tốt nhất

Khám sàng lọc không thể thay thế cho việc bỏ hút thuốc. Cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ ung thư phổi là tránh xa thuốc lá.

Xem thêm các bài viết liên quan: Ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm nguy cơ ung thư gan

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư phổi

Mặc dù không phổ biến, nhưng ung thư phổi đôi khi gây ra các triệu chứng ở giai đoạn đầu . Hầu hết các triệu chứng có nhiều khả năng được gây ra bởi một cái gì đó không phải là ung thư phổi. Nhưng điều quan trọng là phải đi khám để tìm ra nguyên nhân và điều trị. Và nếu nó thực sự là ung thư phổi, nó có thể được chẩn đoán ở giai đoạn sớm hơn, khi việc điều trị có nhiều khả năng hiệu quả hơn.

Các triệu chứng phổ biến nhất của ung thư phổi là:

Ho không khỏi hoặc trở nên tồi tệ hơn
Đau ngực thường nặng hơn khi thở sâu, ho hoặc cười
Khàn tiếng
Giảm cân không rõ nguyên nhân và chán ăn
Ho ra máu hoặc đờm màu gỉ sắt (khạc ra hoặc có đờm)
Khó thở
Cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu
Các bệnh nhiễm trùng như viêm phế quản và viêm phổi không khỏi hoặc tiếp tục tái phát
Mới bắt đầu thở khò khè